“`html
Övgü Pınar
İtalyan havacılık devi Piaggio’nun Türkiye merkezli Baykar tarafından satın alınması, İtalya’da yoğun bir dikkatle izleniyor.
1884 yılında kurulan Piaggio Aerospace, ilk uçağını 1915’te üretmiş olup 2018’den bu yana kayyum yönetimi altında faaliyet göstermekteydi. Satış sürecinde, İtalyan medyası Türkiye’nin yanı sıra Brezilya ve Suudi Arabistan’dan da teklifler alındığını bildirdi. Geçen Cuma günü ise İtalya Ticaret ve Made in Italy Bakanlığı, Piaggio’nun Türkiye’den Baykar’a satıldığını resmen duyurdu.
Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, sosyal medya hesaplarında paylaştığı İtalyanca ve Türkçe açıklamasında, “Baykar olarak, 140 yıllık köklü bir mirasa sahip Piaggio Aerospace’i bünyemize katarak Türk havacılık sektörünün potansiyelini Avrupa’ya taşımayı hedefliyoruz. Bu stratejik adım ile üretim kapasitemizi artırarak tarihi bir markayı geleceğe taşımak için üzerimize düşeni yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
İtalya Ticaret ve Made in Italy Bakanı Adolfo Urso, bu anlaşmayı “ülke için stratejik bir varlık olan Piaggio Aerospace’e yeni bir gelecek” olarak tanımladı. Öte yandan, muhalefet ve sendikalardan yapılan açıklamalar, İtalya’nın ve çalışanların haklarının korunması gerektiğini savunuyor.
Satış sürecini BBC Türkçe’ye değerlendiren uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Federico Donelli, Baykar’ın bu adımının pazarını ve üretim kapasitesini genişletme fırsatı sunduğuna dikkat çekti ve “Bu anlaşma, görünüşte her iki taraf için de kazançlı bir durum oluşturuyor” şeklinde yorumda bulundu.
2014 yılında Abu Dabi merkezli Mubadala şirketine satılan Piaggio, 2018’de mali sıkıntılar nedeniyle İtalyan devletinin kontrolüne girerek ‘olağanüstü yönetim’ altında faaliyet göstermeye başlamıştı. İtalya hükümeti, bu süreçte şirketin tam kapasite ile çalıştığı bilgisini verdi.
Piaggio’nun ana faaliyet alanları arasında İtalyan ordusu tarafından da kullanılan P180 Avanti iş jetleri, istihbarat ve gözetleme için geliştirilen HammerHead İHA’ları ile ABD’nin F35 programında yer alan F135 motor parçaları bulunmaktadır.
Donelli, bu bağlamda “stratejik bir varlığın devralınmasının ikili ilişkilerde daha olumlu sonuçlar doğurabileceğini” söyledi.
Prof. Federico Donelli, “Baykar, pazarını genişletme ihtiyacı hisseden sağlıklı bir şirket ile anlaşma yapıyor ve Türk firmasının buradaki katkısı kesinlikle önemli olacaktır” ifadelerini kullandı.
Bakanlık: Garantiler Verildi
Cuma günü duyurulan anlaşma ile İtalya hükümeti, olağanüstü yönetimde faaliyet gösteren Piaggio Aerospace’in iki yan kuruluşu olan Piaggio Aero Industries ve Piaggio Aviation’ın tüm iş süreçlerinin Baykar’a devredilmesine onay verdi.
Ticaret ve Made in Italy Bakanlığı’nın açıklamasında, Baykar’ın İHA sistemleri ve ileri havacılık teknolojileri alanındaki yöneticiliği ile Piaggio’yu “net ve cesur bir endüstriyel vizyonla yeniden canlandırma” taahhüdünde bulunduğu belirtildi.
Açıklamaya göre, Piaggio’nun satışı için sunulan üç teklif arasında Baykar’ın teklifi, “Piaggio Aero ve Piaggio Aviation çalışanlarının ve alacaklılarının çıkarlarının korunması ile grubun endüstriyel geleceğine katkı sağlama açısından en uygun seçenek” olarak değerlendirildi.
Anlaşma kapsamında, Baykar’ın uçak üretimi ve motor bakım faaliyetlerini sürdüreceği dile getirildi, ancak anlaşmanın mali boyutu hakkında bilgi verilmedi. Piaggio’ya yönelttiğimiz sorulara ise yanıt alınamadı.
Detayları henüz kamuoyuna açıklanmayan endüstriyel düzenlemeler hakkında sendikalardan dikkatli açıklamalar geldi. Sendikalar, üretim tesislerinin ve istihdamın devamlılığını, üretim varlıklarının korunmasını ve insan kaynakları ile araştırmalara yatırım yapılması gerektiğini talep ediyor.
Sıfır Emisyonlu İş Uçağı Projesi
İtalya Metal İşçileri Sendikası (Uilm), Baykar’ın Piaggio’yu satın almasının Avrupa pazarında büyüme fırsatları sunduğunu vurguladı.
Trieste Üniversitesi’nden Uluslararası İlişkiler Profesörü Federico Donelli, bu anlaşmanın Baykar’ın “hem pazarını hem de arzını genişletme arzusunun” göstergesi olduğunu ifade etti. Donelli, Baykar’ın Piaggio’yu satın alması ile bazı sektörlere ilişkin deneyim kazanma hedefinin de bulunduğunu belirtirken, “Bunlar arasında P180 Avanti modeli ve sıfır emisyonlu iş uçağı projesi de yer almaktadır” dedi.
Donelli, “Baykar’ın son yıllarda kazandığı prestij, Piaggio Aero’nun yeniden tanıtımı sürecinde olumlu bir etki yaratabilir. Ayrıca, Piaggio Aerospace ile Baykar arasındaki bilgi ortaklığı, HammerHead gibi dronların geliştirilmesinde ve motor bileşenlerinin üretiminde kritik bir rol oynayabilir” ifadelerini kullandı.
İtalya Basını: Erdoğan’ın Damadına Satıldı
Satış haberi, İtalya basınında geniş yankı buldu ve bazı gazeteler “Piaggio Erdoğan’ın damadına satıldı” başlıklarıyla duyurdu. Haberde, Piaggio’nun 800’den fazla çalışanına iş güvencesi verilmesi vurgulandı.
Piaggio’nun genel merkezinin bulunduğu Liguria bölgesi medyası Il Secolo XIX, altı yıllık olağanüstü yönetim sürecinden sonra “nihayet tünelin sonunda ışık göründüğüne” dair memnuniyet ifade ederken, sendikaların işçi hakları ile ilgili ihtiyatlı olduklarını belirttiler.
Savunma sektörü üzerine haberler yapan Analisi Difesa, Baykar’ın olası hedefleri arasında “Piaggio’nun İHA alanındaki tecrübelerinden faydalanma” ve “Avrupalı müşterilere yönelik kendi İHA ve motorlarının üretim, bakım ve revizyonu için Liguria’daki tesisleri bir merkez haline getirme” planlarının bulunduğunu öne sürdü.
Uluslararası İlişkilere Etkisi
Muhalefetteki Demokratik Parti’nin NATO Parlamenterler Meclisi üyeleri, Piaggio’nun yeniden canlandırılmasının “Erdoğan’ın damadının şirketi” Baykar tarafından satın alınması ile bağlantılı olmasından endişe ettiklerini belirtti.
Merkez sol muhalefet temsilcileri, Türk şirketin son yıllarda Ukrayna’ya sağladığı yeni nesil insansız hava araçlarını “değerli” bir katkı olarak nitelendirse de “Endüstriyel stratejisi, kesinlikle İtalya ve Avrupa’nın menfaatleri doğrultusunda değildir” şeklinde eleştirilerde bulundular.
5 Yıldız Hareketi’nin Liguria bölge yönetimi de Piaggio Aero’nun Türkiye merkezli Baykar’a satılmasının, gelecekteki Made in Italy insansız hava araçlarının Türkiye üzerinden savaş halinde olan ülkelere satışı konusunda kaygılar oluşturduğunu ifade etti.
Prof. Federico Donelli, bu gelişmenin İtalya-Türkiye ilişkilerine ve uluslararası düzlemdeki yansımalarına dair görüşlerini şöyle açıkladı: “İlişkilerde iniş-çıkışlar görülse de Türkiye ile İtalya arasında hem siyasi hem de ekonomik açıdan sağlam bağlantılar bulunmaktadır. Son yıllarda, Libya gibi bazı konularda çıkarların ortaklaşabileceğine yönelik algı artmıştır.”
NATO’nun geleceği konusunda belirsizliklerin yaşandığı, giderek karmaşıklaşan uluslararası istikrarsız ortamda, İtalya ve Türkiye arasındaki işbirliği, Akdeniz’den Afrika Boynuzu’na kadar çeşitli alanlarda siyasi ve güvenlik istikrarı sağlamada önemli bir rol oynama potansiyeline sahiptir.
“`
