Kamu İhaleleri ve Usul Değişiklikleri
Kamu ihalelerinin açık ihale olması gereken durumlarda, pazarlık usulü kullanılarak yapıldığına dair endişeler artıyor. Özellikle doğal afet, salgın gibi olağanüstü durumlarda başvurulan 21/B usulü, açık ihale oranlarını düşürüyor. 2014 yılında kamu ihalelerinin yüzde 85.7’si açık ihaleyle gerçekleştirilirken, bu oran 2024 yılının ilk 6 ayında yüzde 39.21’e geriledi. Bu dönemde pazarlık usulü ile yapılan ihaleler ise yüzde 59.5’e yükseldi.
CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, dünyada en fazla kamu ihalesi alan ilk 10 firmanın 5’inin Türkiye’de olduğunu belirterek, “Genişletilen istisna kapsamıyla, pazarlık yöntemi genel bir yöntem haline geldi. Bu tür ihalelerin suistimale açık olduğunu göz ardı etmemeliyiz” dedi.
Bir Trilyonluk Kamu İhalesi
Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, kamu ihalelerinde açık olan yöntemlerin azaldığına dikkat çekerek, “2024 yılının ilk 6 ayında 1 trilyon 98 milyar TL tutarında ihale yapıldı. Bu miktarın 262 milyar TL’si yani yüzde 23.8’i ihale kanunundan istisna olarak gerçekleştirildi. Doğrudan temin ile yapılan alımların tutarı ise 65.6 milyar TL (yüzde 5.9) oldu. Pazarlık usulüyle yapılan ihalelerin tutarı ise 302 milyar lira iken açık ihalelerin tutarı 459.6 milyar TL oldu.”
İş Vergiye Gelince…
Toplamda 1 trilyon 98 milyar lira değerindeki alımların 459.6 milyar lirasının açık ihaleyle yapıldığını belirten Bakırlıoğlu, “2014 yılında açık ihalelerin toplam içindeki payı yüzde 73’tü. Bu oran yıllar içinde yüzde 42’ye düştü. İhaleler, denetimden uzak bir şekilde, sınırlı bir avuç holdinge gidiyor. KÖİ projeleri ve özelleştirme ihalelerinde de aynı durumlar yaşanıyor” şeklinde konuştu.
